Co to jest CIT Estoński i dlaczego jest tak mało popularny wśród przedsiębiorców – wyjaśnia nasz ekspert ds. Finansowych Arkadiusz Gajek
1 stycznia 2021 roku weszły w życie przepisy dotyczące opodatkowania ryczałtem
od dochodów spółek zwany potocznie Estońskim CIT. Ryczałt to alternatywny system opodatkowania podatników CIT. Jego atrakcyjności i dostępność dla podatników wzrosła wraz z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu.
Estoński CIT – dlaczego jest mało popularny?
Ryczałt od dochodów spółek uregulowany został w rozdziale 6b, przepisy 28c i nast. ustawy i podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Polski Ład uprościł ww. warunki i obecnie Estoński CIT jest dostępny dla większej liczby podatników CIT.
Jak wygląda opodatkowanie na Estońskim CIT?
Ideą opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek jest brak obowiązku zapłaty podatku CIT aż do momentu podziału zysku spółki wypracowanego w okresie opodatkowania spółki Estońskim CIT – poprzez wypłatę wspólnikom tego zysku (dywidendy lub zaliczek na poczet dywidendy) lub też poprzez pokrycie z zysku straty powstałej sprzed okresu opodatkowania ryczałtem.
Brak CIT to oczywiście oszczędność podatkowa dla podatników, którą mogą np. inwestować w rozwój.
Dodatkowo należy pamiętać, że jeżeli spółka zdecyduje się na ww. podział zysku, to stawki CIT są inne na Estońskim CIT niż w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych.
Zgodnie z art. 28o ustawy CIT ryczałt wynosi:
● 10% – w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności;
● 20% podstawy opodatkowania – w przypadku podatnika innego niż wskazany w pkt 1.
Kredyt podatkowy dla wspólników
W odróżnieniu od spółki opodatkowanej CIT na zasadach ogólnych, wspólnicy spółki na Estońskim CIT, mogą skorzystać z dodatkowej ulgi. Polega na tym, że mogą oni od podatku należnego od podzielonego zysku (od dywidendy) odliczyć podatek CIT zapłacony przez spółkę.
Przepis art. 30a ust. 19 ustawy PIT wskazuje, że zryczałtowany podatek od przychodów uzyskiwanych przez wspólnika z wypłat podzielonych zysków spółki osiągniętych przez tę spółkę w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli pochodzą z podziału zysków z tego okresu wyodrębnionych w kapitale własnym spółki, pomniejsza się o kwotę stanowiącą:
● 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych z zysków spółki będącej małym podatnikiem lub rozpoczynającym działalność,
albo
● 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych z zysków spółki inne niż wskazana powyżej.
Podsumowując, stawki CIT na Estońskim CIT oraz ww. odliczenie dla wspólników powoduje, że faktycznie efektywne opodatkowanie wynosi dla małego podatnika – 20%, a dla pozostałych spółek – 25%. Z kolei efektywnie opodatkowanie CIT na zasadach ogólnych wynosi dla małego podatnika – 26%, a dla pozostałych podatników – 34%.
Wniosek jest taki, że Estoński CIT jest dużo bardziej korzystną formą opodatkowania niż opodatkowania na zasadach ogólnych.
Warunki korzystania z Estońskiego CIT
Podatnik, który chciałby przejść na opodatkowanie ryczałtem musi spełnić warunki z art. 28j ustawy CIT. Są to:
● Osiąganie mniej niż połowa przychodów tytułów innych niż przychody z: wierzytelności, odsetek, poręczeń i gwarancji, praw autorskich, zbycia/realizacji instrumentów finansowych, z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy ta transakcja nie wytwarza wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
● Podatnik zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym, lub
● Podatnik ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek PIT i składek ZUS.
● wspólnikami spółki są wyłącznie osoby fizyczne;
● podatnik prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej;
● podatnik nie posiada m.in. udziałów lub akcji w kapitale innej spółki;
● podatnik nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR-ami;
● podatnik nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub określonej w decyzji o wsparciu nowych inwestycji.
Wątpliwości przy Estońskim CIT
Na koniec warto wskazać, że Estoński CIT to nie tylko same zalety, ale też wady. Wady te wynikają z niejasności i nieprecyzyjności przepisów. Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że opodatkowaniu Estońskim CIT podlega nie tylko podział zysku sensu stricte – czyli wypłata dywidendy lub pokrycie straty.
Podatek należy też zapłacić od tzw. ukrytych zysków. Ustawa CIT w art. 28m ust. 3 wskazuje, że przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem, w szczególności:
1. kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
2. świadczenia wykonane na rzecz:
a) fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu,
b) trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
3. nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;
4. nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;
5. wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów (akcji), ze zmniejszenia wartości udziałów (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;
6. równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;
7. darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
8. wydatki na reprezentację;
9. dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;
10. odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;
11. zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;
12. świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
W praktyce podatnicy mają problem z ustaleniem, czy są ukryte zyski, w szczególności wątpliwe jest, czy fakturowanie przez wspólnika spółki za określone usługi, stanowi wypłatę ukrytych zysków.
Kolejny problem to opodatkowanie Estońskim CIT wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą). Ustawa nie definiuje, co należy rozumieć pod tym pojęciem. Organy podatkowe przyjmują w ostatnim czasie kuriozalne stanowisko, że tego typu wydatkami są 50% wydatków na samochody osobowe używane przez pracowników do celów prywatnych, nawet gdy samochodów nie używają wspólnicy
(np. interpretacja z 25 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010. 554.2021.2.AK).
Podsumowując, Estoński CIT z uwagi na atrakcyjną efektywną stawkę podatku jest warty rozważenia. Trzeba jednak przygotować się na spory z fiskusem co do praktycznego stosowania przepisów.
Pobierz bezpłatny magazyn dla przedsiębiorców
Zapisz się do naszego newslettera, by pobrać najnowsze wydanie magazynu Advisa. W środku znajdziesz artykuły ekspertów dotyczące gospodarki, przedsiębiorczości, efektywnej komunikacji w projektach oraz marketingu w Internecie.
